Η Μάχη της Απεξάρτησης στην Κύπρο: 25 Χρόνια Αγώνα και Ελπίδας

Ομιλία της Τίνας Παύλου στο 14ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχιατρικής Παιδιού και Εφήβου

Στις 7–9 Νοεμβρίου 2025, η Τίνα Παύλου συμμετείχε ως εισηγήτρια στο 14ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ψυχιατρικής Παιδιού και Εφήβου που διοργάνωσε η Παιδοψυχιατρική Εταιρεία Ελλάδος στην Αθήνα. Το συνέδριο είχε ως κεντρικό θέμα «Η ψυχιατρική του παιδιού και του εφήβου σε έναν κόσμο αντιθέσεων» και συγκέντρωσε κορυφαίους επιστήμονες από την Ελλάδα και την Κύπρο.

Στην ομιλία της, με τίτλο «Η Μάχη της Απεξάρτησης στην Κύπρο: 25 Χρόνια Αγώνα και Ελπίδας», η κα Παύλου παρουσίασε το μακρόχρονο έργο του μεγαλύτερου οργανισμού απεξάρτησης της Κύπρου, φωτίζοντας τη βαθιά ανθρώπινη διάσταση της προσπάθειας αυτής.

Από την Πρωτοπορία στη Συνεχή Εξέλιξη

Η ιστορία ξεκινά το 1999, με τη δημιουργία της πρώτης θεραπευτικής κοινότητας ενηλίκων. Από τότε, ο οργανισμός έχει εξελιχθεί σε ένα δίκτυο έξι προγραμμάτων απεξάρτησης, με πιο καινοτόμο την κλειστή δομή για ανήλικους, τη μοναδική του είδους της στην Κύπρο.

Η κα Παύλου τόνισε ότι η σχέση ψυχικής υγείας και εξαρτήσεων δεν μπορεί να αγνοηθεί. Παρά την πρόοδο, η Κύπρος εξακολουθεί να αντιμετωπίζει σημαντικές ελλείψεις σε προσωπικό και υποστηρικτικές δομές, γεγονός που συχνά οδηγεί σε επιδείνωση των προβλημάτων και εμφάνιση εξαρτήσεων σε νεαρή ηλικία.

Η Πρώτη Κλειστή Δομή για Εφήβους

Μέσα από χρόνια συνεργασίας μεταξύ Υπουργείων και της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου (ΑΑΕΚ), δημιουργήθηκε η πρώτη κλειστή θεραπευτική δομή για εφήβους. Δεν πρόκειται απλώς για χώρο απεξάρτησης, αλλά για ένα περιβάλλον προστασίας και αποκατάστασης, όπου οι νέοι αποκτούν ξανά αίσθημα ασφάλειας και εμπιστοσύνης.

Οι θεραπευόμενοι ζουν χωρίς κινητά και διαδίκτυο, μέσα σε μια κοινότητα που προσφέρει συνεχή παρουσία θεραπευτών, ψυχοθεραπεία και εκπαίδευση. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά:

«Όταν υπάρχει ασφάλεια και ουσιαστική επαφή, οι νέοι δεν χρειάζονται υποκατάστατα.»

Εκπαίδευση και Επανένταξη

Η εκπαίδευση αποτελεί θεμέλιο της θεραπείας. Οι έφηβοι λαμβάνουν κατ’ οίκον μαθήματα και σταδιακά επιστρέφουν σε σχολεία ή προγράμματα μαθητείας. Πολλοί από αυτούς επανεντάχθηκαν στο εκπαιδευτικό σύστημα, πέτυχαν στις εξετάσεις τους και ξεκίνησαν μια νέα ζωή — αποδεικνύοντας ότι η αποκατάσταση είναι ολιστική και ανθρώπινη.

Οικογένεια, Θεραπεία και Κοινωνία

Πολλά παιδιά προέρχονται από ιδρύματα ή δύσκολα οικογενειακά περιβάλλοντα. Για αυτά, η κοινότητα γίνεται μια νέα οικογένεια.

«Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε το αίσθημα της αναπληρωματικής οικογένειας· ενός σπιτιού που δεν είχαν ποτέ»,σημείωσε η κα Παύλου.

Το πρόγραμμα διαρκεί περίπου 6–9 μήνες και περιλαμβάνει τρεις φάσεις: απεξάρτηση, συναισθηματική αποκατάσταση και κοινωνική επανένταξη.

Στατιστικά και Ανθρώπινες Ιστορίες

Τα τελευταία 5 χρόνια, 97 νέοι έχουν συμμετάσχει στο πρόγραμμα (64 αγόρια και 33 κορίτσια). Αν και στην αρχή τα ποσοστά εγκατάλειψης ήταν υψηλά, σήμερα το 50% ολοκληρώνει τη θεραπεία — και αρκετοί επιστρέφουν εθελοντικά για να στηρίξουν άλλους.

Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης, προβλήθηκε ένα βίντεο–ντοκιμαντέρ με μαρτυρίες δύο εφήβων που ολοκλήρωσαν το πρόγραμμα, συγκινώντας βαθιά το ακροατήριο.Ο Αλέξανδρος, 17 ετών, ανέφερε:

«Εδώ βρήκα την οικογένειά μου, την ασφάλειά μου. Νιώθω ξανά άνθρωπος.»Ενώ ο Άλφης, επίσης 17, πρόσθεσε:«Νιώθω ότι έχω ξανά μέλλον. Θέλω να σπουδάσω, να κάνω μια καθαρή ζωή.»

Επίλογος – Η Ελπίδα Ζει Μέσα στις Κοινότητες

Η Τίνα Παύλου έκλεισε την ομιλία της με ένα μήνυμα αισιοδοξίας:Η μάχη της απεξάρτησης είναι μια μάχη ανθρώπινη, συλλογική και διαρκής. Με επιστημονική γνώση, συνεργασία και πίστη στον άνθρωπο, η Κύπρος δείχνει ότι η αλλαγή είναι δυνατή — και ότι κάθε παιδί αξίζει μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή.

Η ομιλία παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του 14ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Ψυχιατρικής Παιδιού και Εφήβου, 7–9 Νοεμβρίου 2025, Αθήνα.

Φωτογραφία: Παιδοψυχιατρική Εταιρεία Ελλάδος / Hellenic Society of Child & Adolescent Psychiatry